“…Başarılı satışçıya “Başarının sırrı nedir ?” diye sormuşlar. Başarılı satışçı “Müşterimle ilk defa karşılaştığımda bilerek küçük bir hata yaparım” demiş. Şaşırmışlar ve “Neden ?” diye sorduklarında “Müşteri hatasız satışçısıyı değil, hatasını görüp de düzeltme hız ve hevesi yüksek olan satışçıyı sever” demiş…”
Ben de bir hata görüp yazmaya başladım…
Zümreoğlu, A., A.K. Akman, 1968. Gamma Irradiation of the Mediterranean Fruit Fly, Ceraritis capitata wied. : Emergence, Longevity, Sterility and Sexual Competitiveness After Treatment in Air and Partial Nitrojen. Proceedings of an International Symposium on Modern Insect Control: Nuclear Techniques and Biotechnology (16-20 November 1987), Vienna, 293-298 (*)
Netin Kurucu Ortağı KC “Teknoloji Zirvesi / Fark Yaratan Şirketler Paneli” + S.Covey “Bir iz bırakmak / Hayat Kısa / 4L” > MC “Kendinizi sorgulayın”
Merhaba
Google’a “SIT”(**) yazıp aramak aklıma düştü her nedense ? Karşıma bir pdf sayfası çıktı. Sayfanın sonunda “Zümreoğlu ve Akman” isimlerini görünce odaklandım. Bir de “1968” tarihini gördüm. Meğerse bildiğimden daha eskiymiş SIT çalışmaları oldu algım. “Eski” sözcüğü pek yerine oturmadı; “eskimiş” gibi oldu. Daha doğrusu “benden önce” başlamış SIT çalışmaları diye düşündüm. Ben 1970 yılında Bornova ZMAEnstitüsü ile tanışmıştım ve yazımın girişinde görüldüğü gibi bildirinin yayım tarihi “1968“di… Meğer bu yargım da yanlışmış. Çünkü Özbek & Pande (1992) makalelerinin “Literatür Bildirişleri” bölümünde bildirinin yayım tarihi hatalı yazılmış (https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/35261). Viyana’daki simpozyumda 1987 yılında sunulan bildiri yayınlanırken “1988” yerine, “1968” yazılmış. Ben de onlara inanıp “Wooow ! 1968 de SIT varmış ve bildiri olarak da sunulmuş sevgili Aydın bey ve rahmetli Kemal bey tarafından” diye düşündüm. Bildirinin içine baktığımda doğrusunun “Zümreoğlu & Akman, 1988) olduğunu gördüm. Bu hata ilgimi artırdı. Bir hatanın dürtüklemesiyle bu yazı neden oluştu ? Ya da ne yapmaya çalışıyorum ? Bence “yahudi züğürtleyince eski defterleri karıştırırmış” olmalı bu soruların yanıtı. Küçük bir yazım hatası ilgi alanımdan etki alanıma çıkardı “SIT” konusunu yeniden.
Bu dikkat artışının asıl nedeni de linkini verdiğim makalenin son paragrafındaki öneriler oldu. O paragrafı yazımın devamında aynen vereceğim. Bundan önce makalenin ilk yazarı olan Hikmet Özbek kimdir ? diye düşündüm ve Atatürk Üniversitesi Bitki Koruma Bölümü hocalarına bakınca seksenli yıllarda yakından tanıdığım iki rahmetli hocamla aynı listede olduğunu gördüm. Onbeş yıl önce (14.02.2007) kaybettiğimiz Prof.Dr.Hasan Şükrü Yüksel hocamın sevimli yüzü gözümün önüne geldi. Enstitümüzü sık sık ziyaret ederdi. Diğeri de rahmetli Prof.Dr.Zeki Özer (vefat 24.05.2010) hocam. Her iki hocama bir kez daha rahmet diliyor ve onları özlüyorum.
Sözünü ettiğim makale Hikmet hoca ve Yamuna D.Pande tarafından yayımlanmış. Belki Aydın bey bilir Yamuna Bey (veya Hanım) kimdir ? Her neyse; makalenin son paragrafı aynen şöyle ve beni “SITPlus“a yönlendiren “anahtar sözcükleri” kırmızılandırdım:
Kısır böcek tekniği (SIT) ve kısır böcek salma metodu (SIRM) birçok böcek türlerine karşı arazide başarılı bir şekilde kullanılmaktadır. Ancak, bunun daha da yaygınlaştırılabilmesi ve tatbikata intikal edebilmesi için daha fazla çalışma ve araştırmalara ihtiyaç vardır. Belki de birçok türler için kısırlaştırıcılarla (sterilant) konvansiyonal insektisidlerin birlikte kullanılması bunların ayrı ayrı kullanılmalarından çok daha iyi sonuçlar verebilir. Böylece yetiştiricilerin bu yaklaşımı benimsemeleri daha da kolay olabilir. Özellikle zarar yapmış böceğin ilaçlamayı müteakip azaldığını (knock-down effect) hemen görmek isteyen yetiştiriciler için bu durum daha da önemli görülmektedir. Benzer uygulama burgulu yara sineğine karşı uygulanmaktadır, içerisinde insektisit, cezbedici madde ve sinek gıdası bulunan yemler palet halinde yaklaşık 2,5 km2 alana 1 kg isabet edecek şekilde böcek yoğunluğunun yüksek olduğu alanlara 2-4 hafta süreyle uçakla atılmaktadır (Özbek, 1990). Böylece sineklerin öldürülmesi ve populasyonun belirli düzeyin altına düşmesi sağlanmakta, bundan hemen sonra yapılan kısır böcek salımları daha etkili olmaktadır.
Ne dersiniz ? Sizce yeniden ateşlenen AMS/SIT Projesi ilaçlı savaşımla entegre olabilir mi ?
Olabilecek mi ? Bu konuda kurum içi ve kurumlar arası neler yapılması planlanıyor olabilir ? Olmalı. Çünkü SIT çalışmaları IPM (***) in bir parçası; bileşeni ve IPM, “ilaçsız savaşım” demek değil. Bu yönde bir bütünleşme sağlanırsa “4E” (****)” nitelikli kimyasallarla sinerjik ilişkiler yaratılabilir. Tüm yöntemleri, önlemleri, önem, öncelik ve uygunluklarına göre bütünleştirebilmek demek IPM…
Görelim Mevlam neyler, neylerse güzel eyler. Her şey “niyet ve zihniyete” bağlı ve “niyetin safiyeti” önemli.
Doç.Dr.Mustafa Copcu
Dernek Başkanı
************************************************************
(*): Hikmet ÖZBEK ve Yamuna D. PANDE, 1992. BÖCEKLERİN YÖNETİMİNDE CİNSEL KISIRLAŞTIRMA YÖNTEMİNİN KULLANILMASI Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi; 23(2):149-159
(**): SIT (Sterile Insect Technique / Kısır Böcek (Salma) Tekniği)
(***): IPM (Integrated Pest Management / Bütünleşik Zararlı Yönetimi)
(****): 4E (Etkili + Ekonomik + Emin + Ekolojik)
